Η πρώτη επαφή των Σκοτουσσαίων με το ποδήλατο είχε γίνει στις αρχές του 1900. Ο πρώτος που έφερε ποδήλατο στη Σκοτούσσα, τη δεκαετία του 1910, ήταν ο Γιάννης Καραγιοβάννης. Στην πόλη των Σερρών και της Θεσσαλονίκης, ήδη από τις αρχές του 1900, διεξάγονταν ποδηλατοδρομίες.

Αγώνες ποδηλασίας στη Θεσσαλονίκη το 1900

Στο Ανατολικό μέτωπο, κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών μεταξύ Βρετανών και Βουλγάρων (1916-1918), το ποδήλατο χρησιμοποιούνταν από τα συμμαχικά στρατεύματα. Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα ποδήλατα που άφησαν πίσω τους οι συμμαχικές δυνάμεις διορθώθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από τους ντόπιους.

Στρατιώτες ποδηλάτες το καλοκαίρι του 1917

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1920, το ποδήλατο μπήκε για τα καλά στη ζωή των Σκοτουσσαίων. Ταξίδευαν μέχρι τη Θεσσαλονίκη για να αγοράσουν καινούργιο ποδήλατο, ενώ παράλληλα οργανώνονταν ποδηλατικοί αγώνες. Στους αγώνες αυτούς που γίνονταν κατά τη διάρκεια της πανήγυρης, πρωταγωνιστούσε ο Βασίλης Ριζόπουλος.

Απόσπασμα από την εφημερίδα «Μακεδονία», 11 Σεπτεμβρίου 1928, με αναφορά στους αγώνες ποδηλασίας που έγιναν κατά τη διάρκεια της πανήγυρης το Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου 1928.

Ποδηλατικοί αγώνες στη Σκοτούσσα κατά τη διάρκεια της πανήγυρης συνέχισαν να διοργανώνονται τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 1960. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 η πρώτη γυναίκα που έμαθε να χρησιμοποιεί το ποδήλατο ήταν η Ευαγγελία (Βαγγελούδα) Χατζηπανταζή.

Από τη δεκαετία του 1950, το ποδήλατο μπήκε μαζικά στη ζωή των Σκοτουσσαίων. Χρησιμοποιείτο ως μέσο μετακίνησης από τους μαθητές του Γυμνασίου που πήγαιναν στις Σέρρες, από τους εργαζόμενους στα εργοστάσια, από τους υπαλλήλους του σιδηροδρομικού σταθμού, καθώς επίσης και ως μέσο διασκέδασης.

Από το 1952 λειτουργούσε στην πλατεία της Σκοτούσσας το κατάστημα του Αθανασίου Καμήλαλη ( Σάκης ο Ποδηλατάς, 1923-1992). Το κατάστημα λειτούργησε μέχρι και το 1964 και ασχολούνταν με την πώληση, επιδιόρθωση και κυρίως την ενοικίαση ποδηλάτων. Κάτοικοι των γύρω χωριών κατέβαιναν στο σταθμό του τραίνου και στη συνέχεια για να μεταβούν στο χωριό τους νοίκιαζαν ποδήλατο. Σε μερικές περιπτώσεις για να μοιραστούν τα έξοδα ο ένας οδηγούσε το ποδήλατο και ο δεύτερος ανέβαινε στη σχάρα. Αφού ολοκλήρωναν τις εργασίες τους επέστρεφαν στη Σκοτούσσα, πλήρωναν το αντίτιμο της ενοικίασης και συνέχιζαν το ταξίδι τους με το τραίνο.

Για τα επόμενα 20-25 χρόνια αποτέλεσε το κύριο μέσο μετακίνησης των νέων από χωριό σε χωριό. Δημιουργούνταν μεγάλες παρέες από αγόρια, τα οποία τα Σαββατοκύριακα του καλοκαιριού επισκέπτονταν τα γειτονικά χωριά .

Απόκριες με ποδήλατο
Σκοτουσσαίοι ποδηλάτες Απόκριες 1958

Το ποδήλατο, τόσο τη δεκαετία του 1960, όσο και τη δεκαετία του 1970, ήταν το απαραίτητο εργαλείο κάθε οικογένειας. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 στη Σκοτούσσα υπήρχαν δύο καταστήματα (Παναγιώτου Ηλίας και Ρούμεν Μιχάλης) με αποκλειστικό αντικείμενο την επιδιόρθωση ποδηλάτων. Οι νεαροί της Σκοτούσσας, σε μία προσπάθεια να ξεχωρίσουν και να εντυπωσιάσουν, ξόδευαν το χαρτζιλίκι τους στολίζοντας τα ποδήλατα τους με ειδικά σημαιάκια στις ρόδες, φανταιζί σέλλες, φούντες στις χειρολαβές, κουδούνια, φώτα κλπ.

Βόλτα με ποδήλατο
Βόλτα με ποδήλατο
Βόλτα με το ποδήλατο τη δεκαετία του 1950
Γυμνασιόπαιδες με ποδήλατο το 1963
Διασκεδάζοντας με το ποδήλατο
Κορίτσια της Σκοτούσσας με τα ποδήλατα τους
Μαθητές Γυμνασίου με τα ποδήλατά τους
Σκοτουσσαίοι με τα ποδήλατά τους
Νεαροί Σκοτουσσαίοι με ποδήλατο τη δεκαετία του 1960
Σκοτουσσαίοι ποδηλάτες

Από τα τέλη του 1960 το ποδήλατο είχε αρχίσει να έχει ανταγωνισμό. Είχαν εμφανιστεί τα πρώτα μηχανάκια (Floretta, DKW) και οι νέοι που τα οδηγούσαν κέρδιζαν πολλούς πόντους στον ανταγωνισμό. Επειδή όμως ήταν ακόμη ακριβά και φυσικά επικίνδυνα στην οδήγηση τους, η χρήση τους παρέμεινε περιορισμένη, τουλάχιστον μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1970. Από τις αρχές του 1980 έκαναν την εμφάνιση τους τα παπάκια. Μικρά εύχρηστα μηχανάκια, χωρίς ταχύτητες που αμέσως αντικατέστησαν τα ποδήλατα. Η χρήση του ποδηλάτου περιορίστηκε σημαντικά και από τις αρχές του 1990 πολύ λίγοι νέοι αλλά και ηλικιωμένοι χρησιμοποιούσαν πλέον το ποδήλατο ως μέσο μεταφοράς.

Σκοτουσσαίοι ποδηλάτες δεκαετία 1960
Σκοτουσσαίοι ποδηλάτες τη δεκαετία του 1960
Σκοτουσσαίος με το ποδήλατο
Σκοτουσσαίος Ποδηλάτης
Στο Γυμνάσιο με το ποδήλατο
Βόλτα με το ποδήλατο το 1978
Σκοτουσσαίοι με ένα από τα πρώτα μηχανάκια

Το ποδήλατο χρησιμοποιείται πλέον από μικρά παιδιά για να διασκεδάσουν και να κάνουν τη βόλτα τους. Τα σύγχρονα ποδήλατα διαφέρουν σημαντικά από τα ποδήλατα των προηγούμενων δεκαετιών. Εμφανίστηκαν ποδήλατα με καλύτερα φρένα, με ταχύτητες, με ελαφρότερο σκελετό. Λίγοι κάτοικοι της Σκοτούσσας επιμένουν να οδηγούν ακόμη τα παλιά κλασικά ποδήλατα, να βολτάρουν, να συντηρούν ή απλά να καμαρώνουν ποδήλατα από άλλες, περασμένες εποχές, ποδήλατα αντίκες πλέον, που θυμίζουν μία εποχή διαφορετική, περισσότερο αθώα και ρομαντική!

Μικροί Σκοτουσσαίοι ποδηλατες

Κείμενο: Σύκας Νικόλαος


Μοιράσου το